De natuurlijke behandeling van spat bij paard en pony
Spat is een kreupelheid van het achterbeen ten gevolge van een chronische gewrichtsontsteking (artrose) van de onderste delen van het spronggewricht. De ontsteking gaat gepaard met aantasting van de gewrichtsoppervlakken, uiteindelijk leidende tot een verdikking op de voorbinnenzijde van het spronggewricht. Deze aantasting kan leiden tot botwoekeringen waardoor een vergroeiing van het spronggewricht optreedt. Spat kan zich ontwikkelen in maanden, maar de vergroeiing kan ook binnen enkele weken optreden. De kreupelheid is zeer wisselend. De klachten kunnen wisselen van geringe stijfheid tot een ernstige kreupelheid. Meestal is de kreupelheid het duidelijkst bij de eerste stappen en vermindert inde loop van het werk (startkreupelheid).
Lange tijd heeft men gemeend dat het gebrek alleen erfelijk was. Het is nu duidelijk dat een te zware belasting en/of een foutieve belasting t.g.v. een verkeerde beenstand, een verkeerde bouw van het spronggewricht en een afwijkende hoek in datzelfde spronggewricht tezamen met de mogelijke erfelijke aanleg tot spat kan leiden. Het paard kan zich ook ernstig blesseren door een verdraaiing of een verstapping.
Hoewel de veranderingen, die in en om het spronggewricht kunnen optreden, onherstelbaar zijn, kan bij doeltreffende behandeling het paard in vele gevallen nog lange tijd beschikbaar blijven voor gebruik.
Ziektebeeld: De kreupelheid is duidelijk direct nadat het paard overeind komt na het liggen en kenmerkt zich door het niet willen belasten (belastingskreupelheid) en het slecht kunnen bewegen (bewegingskreupelheid), buigt het spronggewicht minder, waardoor de pas verkort wordt. Het paard treedt te weinig door op het zere been (veert te weinig in de gewrichten) omdat het been minder goed kan worden belast. In dergelijke gevallen komt het been op de toon terecht en worden de versenen minder belast.
Soms wordt er zoveel nieuw bot gevormd dat er een totale vergroeiing van het spronggewricht optreedt. Vaak zal de kreupelheid dan verminderen en kan zelfs helemaal verdwijnen, omdat er geen pijnprikkel meer optreedt bij het over elkaar schuren van de ontstoken gewrichtsvlakken.
Behandeling: Bij het optreden van de eerste kreupelheidsverschijnselen is het van belang om het paard licht werk te geven in combinatie met osteocur en arthricur. In eerste instantie zal duivelsklauw effect hebben door het verminderen van de ontstekingsreactie en door de pijnstillende werking.
Let op: Bolspat is ook een ontsteking van het spronggewricht, waarbij er een overmaat ontstaat aan gewrichtsvloeistof, zodat het gewricht overvuld is. Hierbij kan het paard ook een geringe tot ernstige kreupelheid vertonen. Deze aandoening is te behandelen door middel van lasertherapie in combinatie met osteocur.